Elke maand zetten we een Vlaamse leerkracht aardrijkskunde in de kijker.  We nemen van hem/haar een diepte-interview af aan de hand van onze vragenlijst.  Het interview wordt deels gepubliceerd in de VLA-krant en kan je volledig nalezen op de VLA-website.

Vorige maand trokken onze vliegende reporters naar het verre Limburg voor een geogesprek met Marc Bellinkx, leerkracht aardrijkskunde aan het SJI in Kontich.

Je coördinaten?  Waar geef je les?  Aan welke graad?  Hoelang sta je reeds in het onderwijs? Waarom geef je graag les?  Waarom is je werkplek zo’n speciale plaats?

We schrijven 1993. Na het vervullen van m’n legerdienst, begon ik in het T.I. Sparrendal van Lanaken. De directeur heeft mij alle groeikansen gegeven die ik, als startende leerkracht, nodig had. De eerste opdracht luidde: 16 klasjes, 3de tot het 6de leerjaar, in zowel IW, EM, STW als Handel.

Als “den geograaf van ’t school” richtte ik, na een moeizaam inloopjaar, voor ieder jaar een excursie in. Burgers’ Zoo, Ninglispo, Ruhrgebied en de haven; het werden begrippen!

Met een nagemaakt logo over de voorkades van de haven crossen. Burgers Zoo als een reis rond de wereld aanbieden. Met de 5de jaars bruinkoolontginning, de kracht van industrialisatie in het Ruhrgebied en reconversieprojecten ontdekken of
met het 6de jaar het obligate riviertje Ninglispo aflopen om daarna een lokale brouwerij binnen te duiken om wat ‘couleur locale’ op te doen.  

In 1996 kreeg ik het unieke aanbod om full-time aardrijkskunde-wetenschappen te gaan geven in het Antwerpse Kontich. Sindsdien sta ik onafgebroken aardrijkskunde te onderwijzen in het SJI.

Waarom geef je graag les? Hoe geef jij je lessen? Hoe maak jij gebruik van de didactische principes? Welke werkvormen gebruik jij overwegend? Welke excursies organiseer jij?  Heb jij een vaklokaal? Zo ja, hoe heb je dat ingericht?

Toegegeven, als je aardrijkskunde ingelepeld krijgt met een gouden lepel… Monumenten in het vak zoals Willy Ory of J. Verjans zaliger gaven hun unieke kijk op het vak mee. Hun authentieke manier van lesgeven besmette me in een heel positieve manier. Toen Georges Tibau me scoutte in Lanaken, nam hij me mee op sleeptouw in de wereld van uitgeverijen en overkoepelende werkingen. Dankzij hem organiseerde ik in 2000 een studiedag in Burgers’ Zoo voor de vakgroep WAK. Dat die dag hilarisch was, daar kan Ludo Wevers van meespreken.

Hoe ik lessen geef? Een leerling schreef eens op z’n examen:” Zalig hoe u ‘een Bellinkske doet’ “. Blijkbaar is dat talloze tabblaadjes openen om vragen van leerlingen te beantwoorden.

Daarnaast zijn geen 2 lessen identiek aan mekaar. Ook al geef ik 5 parallellessen.

Een andere leerling opperde om een conference met mijn geo-typetjes in mekaar te steken. Als een soort van ‘Michael van Peel’ van de aardrijkskunde zag de klas graag Beertje Panda, Jules met de bladblazer of Kooltje Koala de revue zien passeren. Verder zijn de sketches van de Groene Revolutie Rijst of het waterconflict aan de muur van Palestina licht aangebrande versies van deze ernstige vraagstukken. De humor, ironie en het sarcasme dienen om heikele thema’s ‘back on topic’ te zetten. Noem het de betere versie van klimaatkleven.

Toegegeven mijn lievelingswerkvorm is een saaie.

Een Google slide op basis van het leerplan wordt gestoffeerd met actuele artikelen, handige links, leuke filmpjes, spotprentjes en pittige vragen worden ad hoc opgenomen.

Een jammere evolutie is het inperken van excursiedagen. Bij aanvang was er Burgers’ Zoo, een dagje Calais, de vaart op de Nete, Brugge, de haven van Antwerpen, Parijs, met een beperkte insteek voor stadsgeografie.

Nu, na het verdwijnen van Burgers’ Zoo is er enkel nog de haven ( onder voorbehoud ) voor het domein economie verdedigbaar aardrijkskundig te noemen. Besparingen, maximumfactuur, overload van programma’s en veranderingen in samenwerking met corona deden hier hun werk.. Jammer.

Mijn droomexcursie? Burgers’ Zoo als een doorsnede van het systeem aarde waarbij de relevantie van het vak aardrijkskunde als de regisseur van alle (mens)wetenschappen is! Het was zo één van die kernboodschappen van ons laatste congres.

Voor mij is een vaklokaal niet écht een must, voldoende atlassen, een digibord en een sporadische wereldkaart aan de wand volstaan. 5 kleurenkrijtjes en een bord volstaan om alles van 1 tot 6 uit de doeken te doen!

Hoe kijk jij als leerkracht naar het vak aardrijkskunde? Welke veranderingen zou jij doorvoeren mocht je vrije keuze hebben en over alle middelen beschikken? 

Vanwege de liefde voor dit intrigerende vak leg ik de lat ( voor mezelf (te) ) hoog.

Mocht ik iets veranderen, het zou onmiddellijk een vak van minstens 2 uur voor iederéén worden. Een Love.Tomorrow congres zou dan de neuzen van ons allen in een bepaalde richting sturen. Op dat exquise moment streven wij, samen met de collega’s van andere wetenschappen naar een consensus die we leerlingen meegeven doorheen het humaniora, in de ruime betekenis van dit woord. Daarnaast is een amalgaan van aardwetenschappen in combi met geschiedenis, cultuur, esthetica een wensdroom.

Is de schoot van de VLA niet dé plek om, over eindtermen en onontbeerlijke kennis heen, een missie vast leggen voor alle netten en graden?

Weten wij niet best wat goed is voor een mondiale kennis?

Zijn wij echt niet beter dan wat bureaugeleerden die ivorentorengewijs ons trachten wijsheid te laten onderwijzen?

Zelf heb ik al een uitgesproken en uitgelezen verhaal voor ogen, maar laat dit even buiten het bestek van dit interview.

Los daarvan zie ik graag 1 plek waar alle relevante geo-info zou te vinden zijn. Nu zijn er naast onze website, enkele facebookgroepen, wat linkedIn links en sommige interessante twitteraccounts.

Wie kijkt er, net als ik, ook uit naar die interessante nieuwsbrief over het gebruik van onze atlas? Zelf onderhoud ik 2 websites voor m’n vak en vul ik een blog aan met relevante actua. Vooral dat laatste is een tijdrovend iets. Zoeken wij ons niet (te) suf naar info mét duiding, terwijl al dat warm water best op 1 plek zou terug te vinden moeten zijn, niet?

 Waarom ben jij lid geworden van de VLA? Hoe ondersteunt de VLA jou als leerkracht aardrijkskunde?  Waarop zou VLA nog veel meer moeten inzetten?

Het congres “schaarse ruimte” was een soort van teambuilding voor onze vakgroep. Op de receptie stelde M. Cox, topcollegaatje, me voor aan de voorzitster van de VLA, we raakten aan de praat en zie. Rita overhaalde me mee in de stuurhut van het VLA te stappen. Voor mij persoonlijk geldt niet de vraag hoe de VLA mij kan ondersteunen, maar hoe kan ik via de VLA mijn jonge, startende collega’s helpen? Hoe kan en mag ik 30 jaar lesgeven delen.

En ja, nu mijn eigen zoon mijn voetsporen tracht te volgen, is deze vraag relevanter dan ooit geworden.

Dus.. zolang mijn kern blijft draaien, komt dat wel in orde en blijft het kompas in de goede richting wijzen.

Bepaalt het lesvak je vakantiebestemming? Welke vakantieplaats zou je aanraden aan collega’s en waarom?

Wat wil je nog kwijt aan je vakcollega’s in Vlaanderen?

Het vak bepaalt niet mijn vakantiebestemming, maar op de bestemming ontdek ik wel wat ik allemaal kan gebruiken als inkleuring van ons vak. Zo nam ik foto’s van wc’s in Japan, potholes in Zuid-Afrika, Chinese railroadinvestments in Senegal, scheve schoorstenen in de Westhoek en Limburgse reconversieprojecten.

Mijn thuis is waar mijn atomaschriftje staat, heet dat dan.

De tip luidt dan: “Waar je ook bent, ontdek en scherp je vakkennis aan.” Mijn kinderen weten al dat ik altijd overal vak-ankertjes zie. Noem het ‘geo-geniet-jes’. Wat is het verhaal van een Berlijnse Bol of wat is er nu Luiks aan die wafel? Waar stroomt dat watertje naar toe en wat zijn de “couleur locale’s” van deze regio. Iedere schoolreis die ik mee mag assisteren doorspek ik graag met geo-geniet-je’s die leerlingen anders nooit ontwaren zouden.

Als laatste wil ik wel nog kwijt dat ik aan mijn onderwijstestament ben begonnen.

Een zoektocht naar de vraag van 10 miljard. Zijn we niet met teveel die teveel willen op onze aarde? Het is een organisch gegroeide vraag die, na meer dan 22 jaar schrijven aan diverse leermethodes en boeken, ontsproot tijdens het schrijven van m’n laatste leerkrachtenhandleiding. Neen, het is géén modern Malthusianisme of een onderkoeld ecomodernisme, maar een realistisch systeemdenken. Hoe veel spanning staat er op de balans tussen dat wat de aarde geven kan en de mensheid nemen wil.

Noem het spitante invulling van de SDG-goals als kompas om ons te leren om gaan met de 10 moderne plagen die ons bedreigen!