Na twee wereldsteden als bestemming voor een VLA-citytrip, Londen (2023) en New York (2024), trekt de VLA voor een volgende stadsverkenning meer noordwaarts, richting Kopenhagen. 

Gesticht in de middeleeuwen ontwikkelde Kopenhagen zich in eerste instantie als een ‘Købmandshavn’, een belangrijke handelshaven en -stad. Het was een regionaal en internationaal knooppunt van handel en tevens een hanzestad, net zoals een aantal Vlaamse steden. Gelegen aan de zeestraat Øresund heeft het een strategische positie. Het stadscentrum ‘Indre By’ wordt soms overrompeld door toeristen, maar de andere districten zoals Vesterbro, Frederiksberg, Nørrebro, Østerbro en Amager hebben veel te bieden voor een gevarieerde en inspirerende geografische citytrip.

Kopenhagen staat bekend als een groene en leefbare stad en was in 2014 de milieuhoofdstad van Europa. De stad heeft vijfmaal meer fietsen dan auto’s en is uiterst fietsvriendelijk, wat ‘Copenhagenize’ tot een internationaal begrip maakte voor omzetten van verkeersinfrastructuur ten gunste van de tweewieler. Daarnaast streeft de stad naar een betere energie-efficiëntie bij gebouwen en wordt de nodige energie vooral hernieuwbaar geleverd.  Veel groene oppervlakten zijn door iedereen in maximaal tien minuten wandelen bereikbaar en daktuinen evolueren naar eventlocaties.  In 2011 keurde de stad het ‘Copenhagen Climate Adaptation Plan’ goed en tegen 2025 wil Kopenhagen de eerste CO₂-neutrale metropool zijn.

Kopenhagen is ook een bruisende stad met culturele rijkdom, architectuur en design. Maar ze kent ook uiteenlopende uitdagingen. Hoe is de huidige structuur van Kopenhagen geënt op de historische ontwikkelingen? Hoe wordt aandacht besteed aan parken en andere publieke ruimten en groene infrastructuren? Op welke manier ontwikkelden oud-industriële gebieden zich nabij het stadscentrum? Hoe wordt er omgegaan met het tekort aan betaalbare woningen? Hoe zijn de verschillende openbare vervoersmiddelen op elkaar afgestemd? Op welke manier wordt in planning en nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen aandacht besteed aan klimaatsveranderingen? Wat zijn de accenten van de ontwikkelingen in het oude havenlandschap? Hoe is het vingerplan van de metropool Kopenhagen tot stand gekomen en uitgevoerd? 

Stedelijke processen hebben een grote impact op de samenleving en op het ruimtegebruik dat we als geografen waarnemen. Laat deze processen nog eens centraal staan in het onderwijsprogramma van de tweede en derde graad, dan zijn er voldoende elementen om deze reisinhouden in Kopenhagen concreet te maken en mee te nemen naar de aardrijkskundelessen.

Organisatorische elementen

VLA neemt de reis in eigen beheer. Onze reisbegeleider zal ter plaatse verschillende elementen samenstellen (hotel, gebruik van openbaar vervoer, bezoeken en sommige maaltijden). De internationale vluchten worden binnen het pakket aangeleverd door een erkende reisorganisator.  

De VLA-reisbegeleider is Veerle Van Eetvelde (Vakgroep Geografie, Universiteit Gent). Ze werkt sinds vele jaren voor onderzoek en onderwijs in verschillende geografische onderwerpen samen met collega’s van de Universiteiten van Kopenhagen en Roskilde. Ze spendeert jaarlijks een tweetal maanden in Denemarken en woonde een jaar in Kopenhagen waardoor ze de stad op haar duimpje kent. Met de studenten geografie bezocht ze de stad al meermaals waarbij meerdere perspectieven (historische aspecten, stadslandschap, planning, duurzaamheid, mobiliteit) worden behandeld. 

De reis is gepland in de eerste week van juli. Dat is net na midzomernacht, waardoor we de stad verkennen met een mooie zomerzon die opkomt om 04:30 en ondergaat net voor 22:00 uur.

We overnachten in Imperial Hotel, gelegen aan de rand van het oude stadscentrum. We werken vanuit kamerverdeling in double en triple maar bieden ook singles aan met supplement op de reissom.  Ontbijt nemen we in de voorziene accommodatie en het is inbegrepen.  De lunches en avondmalen worden ingepast in het programma maar zijn voor eigen rekening.

Voor bepaalde plaatsen en thema’s kunnen collega’s van de Universiteit van Kopenhagen, het Danish Town Planning Institute, By & Havn van Kopenhagen en medewerkers van de stad Kopenhagen en de gemeente Frederiksberg ingeschakeld worden.

Verplaatsingen gebeuren te voet in combinatie met het uitgebreide openbare vervoer (metro, bus, trein, boot) en de fiets. De grootte van de groep maakt ook flexibiliteit mogelijk in de stops en pauzes doorheen de excursiedagen. 

Programma

Gedurende de vierdaagse citytrip zullen we de verschillende districten van en rond Kopenhagen verkennen en aan de hand van hun verhaal verschillende thema’s aansnijden zoals leefbare stad, woningmarkt, mobiliteit, groene infrastructuur, klimaatveranderingen, gentrificatie, sociale ongelijkheid, ruimtelijke ontwikkeling. Het uitgebreide programma kan je terugvinden op www.vla-geo.be, evenals de koppeling van de thema’s aan de minimumdoelen en je eigen lespraktrijk.

Praktisch overzicht